ABD baÅŸkanı Trump’ın 12 Mayıs’ta “Ä°ran Nükleer AnlaÅŸması”ndan çekilme kararı vermesi halinde bölgede neler olabileceÄŸi hakkında kimse iyimser deÄŸil. Ä°srail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu’nun Ä°ran’ın nükleer silah plânının devam ettiÄŸine iliÅŸkin iddiaları da bir mizansen olarak görülüyor. Ancak Trump, yeni Dış Ä°ÅŸleri Bakanı Mike Pompeo ve Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Netanyahu’nun iddialarını paylaşıyor görünüyorlar. Bolton, Irak’ın iÅŸgal edilmesine gerekçe olarak gösterilen “kimyasal silah” iddiasının en sıkı savunucuydu. O dönemde Bolton’un Ä°srail Hükümeti'yle eÅŸ güdüm halinde çalıştığı da sır deÄŸil. Ä°ran karşıtı bir ÅŸahin olan Bolton ÅŸimdi ABD’nin ulusal güvenlik politikasını belirleyen en üst düzey isimlerden biri. AnlaÅŸmanın devamından yana olan Amerikalılar ise Netanyahu’nun kışkırtıcı açıklamalarını Irak’ın iÅŸgaline atıfla, “Bu filmi daha önce görmüştük” diye karşılıyorlar.
Hakkındaki yolsuzluk soruÅŸturması sebebiyle köşeye sıkışan Netanyahu’nun aksine Ä°srail’de Trump’ın anlaÅŸmayı bozmasından endiÅŸe duyanlar az deÄŸil. Ä°srail’in “Atom Enerjisi Komisyonu” eski BaÅŸkanı Uzi Eilam, “Maariv” gazetesindeki yazısında “Netanyahu’nun Ä°ran’ın nükleer anlaÅŸmayı ihlal ettiÄŸine dair hiçbir kanıt sunmaması, Ä°ran’ın buna uyduÄŸunu gösteriyor” dedi. Aralarında Uzi Eliam, Ä°srail İç Güvenlik Servisi “Åžin Beth”in eski BaÅŸkanı Ami Ayolon, Uzi Eliam, Gilead Sher, Yitzhak Arad ve Shlomo Brom gibi ulusal güvenlik, ordu ve istihbarat kurumlarında görev yapmış 26 ismin yer aldığı bir grup ABD’nin anlaÅŸmadan çekilmesinin Ä°srail’in güvenliÄŸi için tehlikeli sonuçlar doÄŸuracağını savunuyor. Bu grup anlaÅŸmanın bozulması halinde Ä°ran’ın nükleer silaha yaklaÅŸacağını ve bu durumun bölgeyi çatışmaya sürükleyebileceÄŸi uyarısında bulunuyor. Ayalon ve arkadaÅŸlarına göre ABD’nin anlaÅŸmada kalması Ä°srail’in güvenlik çıkarları için en uygun seçenek.
Bu arada, 14 Mayıs’ta ABD BüyükelçiliÄŸi Tel Aviv’den Kudüs’e taşınıyor. ‘Kudüs kararı’ yüzünden Trump’ın sözde “OrtadoÄŸu Barış Heyeti”yle Mahmut Abbas yönetimindeki Filistinliler arasındaki iliÅŸki kopmuÅŸtu. Trump’ın OrtadoÄŸu Barış Plânı halihazırda, damadı ve kıdemli danışmanı Jared Kushner, ABD’nin Ä°srail Büyükelçisi David Friedman ve BaÅŸ Müzakereci Jason Greenblatt tarafından yürütülüyor. Üç isim de Ortodoks Yahudi.
Friedman Trump’ın özel avukatı, Greenblatt ise Trump’ın ÅŸirketinde hukuk danışmanıydı. Her üç isim de Ä°srail’in Batı Åžeria’daki yerleÅŸim politikasını destekliyor. Kushner ve Friedman bu yerleÅŸimler için mali katkıda bile bulundular. Hatta Friedman yerleÅŸimciler için bir bağış toplama grubuna baÅŸkanlık yaptı. Batı Åžeria’nın Ä°srail’in parçası olduÄŸunu savunan ve iki devletli çözüme karşı çıkan Friedman’ın Trump tarafından Ä°srail Büyükelçisi olarak önerilmesi tepkiyle karşılanmıştı. Daha önce Ä°srail BüyükelçiliÄŸi yapmış olan Thomas Pickering, Dan Kurtzer, Edward Walker, James Cunningham ve William Harrop, Senato Dış Ä°ÅŸleri Komitesi’ne gönderdikleri mektupla Friedman’ın onaylanmamasını istedilerse de baÅŸarılı olamadılar. Büyükelçi Friedman’ın ABD’nin Filistin politikasına aykırı görüşleri, Rex Tillerson yönetimindeki Dış Ä°ÅŸleri Bakanlığı tarafından sıkça reddedilmiÅŸti.
Trump’ın Filistin-Ä°srail barışını saÄŸlamakla görevlendirdiÄŸi isimler, bunlar. Trump’ın barış plânının içeriÄŸi ÅŸimdiye kadar açıklanmadı. Kimse bu plânın ne olduÄŸunu bilmiyor. Trump’ın 14 Mayıs’tan sonra plânı açıklaması bekleniyor. Kushner ise Filistin meselesini yakın dostları Suudi Veliâhd Prensi Muhammed Bin Selman, Abu Dabi Veliâhd Prensi Muhammed Bin Zayid ve Mısır diktatörü General Sisi ile çözmek istiyor. Prensler için Filistin deÄŸil, Ä°ran öncelikli mesele. Filistinlilere ‘barış olmayan barış’ı kabul ettirmek için Kushner bu prenslere güveniyor. Velhasıl, 12 Mayıs’ı takip eden günlerde bölgeyi bir fırtına bekliyor.
KAYNAK: YENÄ° ÅžAFAK
Henüz yorum yapılmamış.